Jak czyścić i dbać o obiektywy i matrycę aparatu?

1. Skąd wiesz, że to brud na matrycy lub obiektywie?

• plamki na zdjęciach przy f/11–f/22 – najczęściej kurz na matrycy.
• flary i smugi przy fotografowaniu pod światło – brud lub odciski palców na soczewce lub filtrze.
• plamy, które zmieniają kształt przy zmianie ogniskowej – zaparowanie albo tłusty film na szkle.

👉 prosty test: sfotografuj jasną ścianę lub niebo, lekko rozmyte, przy f/16. Jeśli widzisz ciemne punkty w tych samych miejscach – matryca wymaga czyszczenia.

2. Zestaw narzędzi fotografa do czyszczenia

must-have:

• gruszka fotograficzna (bez sprężonego powietrza z puszki!),
• pędzelek antystatyczny,
• ściereczki z mikrofibry premium,
• lenspen,
• płyn do optyki (na bazie alkoholu izopropylowego),
• szpatułki do czyszczenia matrycy (dopasowane do rozmiaru sensora),
• rękawiczki nitrylowe, latarka.

czego unikać:

• ręczników papierowych,
• płynów do szyb,
• sprężonego powietrza z puszki (potrafi zostawić biały osad i olej).

3. Codzienna higiena sprzętu

• po sesji szybkie przedmuchanie gruszką,
• przetarcie bagnetu i dekielków,
• kontrola torby i saszetek silica gel,
• przechowywanie z osłoną przeciwsłoneczną i dekielkami,
• wietrzenie torby fotograficznej (wilgoć to wróg nr 1 – powoduje grzyb na soczewkach).

4. Jak czyścić obiektywy krok po kroku

1. Przedmuchaj soczewki gruszką – kurz nie powinien być wcierany.
2. Pędzelek antystatyczny – delikatnie od środka na zewnątrz.
3. Lenspen lub mikrofibra – spiralny ruch od centrum soczewki.
4. Płyn do optyki (tylko jeśli trzeba) – nanieś kroplę na ściereczkę, nie na soczewkę. Jeden ruch = jedna czysta strefa ściereczki.
5. Bagnet i styki – przetrzyj patyczkiem z kroplą alkoholu izopropylowego.

Jeśli widzisz wzory przypominające pajęczynę – to grzyb (fungus). Tu nie ma żartów – zostaje tylko profesjonalny serwis.

5. Jak czyścić matrycę aparatu

1. Przygotowanie: bateria >60%, tryb „cleaning” lub „mirror lock-up” w lustrzance.
2. Gruszka: trzymaj body bagnetem w dół i delikatnie wydmuchaj kurz.
3. Szpatułki do matrycy:
   • dobierz odpowiedni rozmiar (full frame, APS-C, micro 4/3),
   • nałóż 1–2 krople płynu,
   • przeciągnij jednym płynnym ruchem w jedną stronę, użyj nowego swaba w drugą.
4. Test kontrolny: zrób zdjęcie białej ściany przy f/16.

Jeśli widzisz smugi olejowe lub głębokie rysy – przerwij i oddaj aparat do serwisu.

Przeczytaj: różnice w wielkości matrycy aparatu, na co wpływają?

6. Prewencja – jak unikać brudu

• wymieniaj obiektywy bagnetem w dół i jak najszybciej, w aparatach takich jak Canon R6 II jest funkcja opuszczania migawki po wyłączeniu. Sprawdź czy w twoim modelu jest coś podobnego.
• przechowuj sprzęt z dekielkami,
• używaj filtrów ochronnych w trudnych warunkach (plaża, deszcz, sól),
• regularnie wymieniaj silica gel,
• nie przechowuj sprzętu w wilgotnej piwnicy czy zamkniętej torbie po powrocie z pleneru,
• zimą po przyjściu z dworu kładź obiektywy na parapecie żeby wilgoć odparowała jak najszybciej.

7. Najczęstsze błędy w czyszczniu aparatu (czarna lista)

• używanie sprężonego powietrza z puszki,
• szorowanie ściereczką na sucho,
• lanie płynu bezpośrednio na soczewkę,
• czyszczenie matrycy przy niskiej baterii (ryzyko zamknięcia migawki!),
• używanie tanich „mikrofibr reklamowych” – mogą zostawiać mikrorysy.

Sprawdź: Podstawy fotografii dla początkujących

8. Mini procedury awaryjne

• 60 sekund przed zleceniem: gruszka + szybkie przetarcie soczewki mikrofibrą.
• 2-minutowy test matrycy: zdjęcie białej ściany przy f/16, powiększenie 100%.
• po plenerze na plaży/śniegu: przedmuchaj bagnet (w domu), wytrzyj tubus i dekielki, wysusz torbę.

9. Kiedy oddać aparat do serwisu?

• grzyb (fungus),
• tłusta mgiełka wewnątrz obiektywu,
• plamy oleju na matrycy,
• rysy na powłokach,
• problem z IBIS po uderzeniu.

10. Polecane akcesoria do czyszczenia obiektywu i matrycy

Akcesoria do czyszczenia obiektywów

• gruszka fotograficzna – do przedmuchiwania kurzu z soczewek i bagnetu,
• pędzelek antystatyczny – usuwa drobne pyłki bez ryzyka zarysowania,
• lenspen – szybki sposób na smugi i odciski palców na przedniej soczewce,
• ściereczki z mikrofibry premium – miękkie, nie pylą, bezpieczne dla powłok,
• płyn do optyki – usuwa tłuste plamy i film olejowy.
• gotowy zestaw czyszczący do aparatu

Akcesoria do czyszczenia matrycy

• szpatułki czyszczące do matrycy (FF/APS-C/MFT) – dopasowane do rozmiaru sensora,
• zestaw z płynem do czyszczenia matryc – specjalna formuła bez smug,
• rękawiczki nitrylowe – zabezpieczają przed zostawianiem śladów tłuszczu i kurzu.

FAQ

Podsumowanie